27 години Советувалиште за Хумана Соработка - Гешталт Македонија

Оваа година, Гешталт Македонија слави 27 години постоење — 27 години раст, контакт и човечност.

Во еден свет што постојано се менува, Гешталт пристапот останува жив потсетник дека вистинската промена започнува од свесноста и присуството.

Во овие безмалку 3 децении, низ Гешталт заедницата поминале генерации терапевти, обучувачи и клиенти кои учеле да бидат со себе и со другиот — автентично, со љубопитност и со љубов.

По повод овој значаен јубилеј, разговараме со Благица Р.Ваниќ, управител, долгогодишен едукатор и терапевт во Гешталт Македонија.

Ќе зборуваме за почетоците на институтот, за суштината на Гешталт пристапот, за нејзината лична мотивација да биде терапевт и едукатор, совети за идните едуканти и терапевти но и за новите онлајн програми за ментално здравје кои го приближуваат Гешталт пристапот достапен за секого.

Кога започна приказната на Гешталт Македонија?

Како некој што повеќе од 20 години ја имаше привилегијата најпрво да биде едукант, а потоа да израсне во лидер на Институтот, можам да кажам дека приказната што ја започнала и водела оваа заедница не е променета.

Тоа е желбата да се истражи човековата психа, љубовта кон човекот, посветеноста кон учењето и длабоката грижа и почит кон процесот на секој човек.

Приказната на Советувалиштето за хумана соработка започна пред 27 години. Според изјавите на основачот, Биљана Копрова, „тогаш немавме ни јасна слика до каде ќе стигнеме“. Тоа беше време исполнето со многу храброст и со уште повеќе љубопитност.

Овој институт е изграден на суштински човечки односи, обликуван е од ентузијазам, од визија, но и од многу работа, вложување и лични приказни. Секоја генерација што доаѓа носи нова енергија, нови прашања и нови форми на созревање.

За мене е институтот е производ на долгогодишна посветеност, лична работа и професионална одговорност, која вклучува многу дисциплина, себе вложување, справување со предизвици, поттикнување и континуирано лидерство во правец на создавање на адекватни ресурси кои може да ги користи Гешталт заедницата и пошироката заедница.

Што е суштината на Гешталт терапијата според тебе?

Суштината е во контактот. Тоа да бидам во „овде и сега“, навистина присутна, во врска со себе и со другиот. Во мојот личен и професионален живот сфатив дека токму тие моменти на создавање на релација базирана на автентичен контакт се „најлечебните“ бидејќи таму се случува најголемиот раст. Кога сум во контакт, не морам да знам сè, ниту да бидам „совршена“ — доволно е да бидам ЈАС.

Гешталт ме научи да го гледам човекот како целина, без категории кои одредуваат што е  „правилно“, „погрешно“, „треба“, „не треба“. Тоа беше големо олеснување за мене како личност и во исто време можност да си дозволам да ги видам и светлите и темните делови во себе и другите без да се критикувам.

Зошто Гешталт?

Затоа што е жив. Затоа што не ме стави во рамка. Затоа што си дозволив да бидам човек со сè што носам. И затоа што и после сите овие години, и понатаму ме поттикнува, фасцинира и инспирира секојдневно – секојпат поинаку.

За мене Гешталт е враќање дома, во себе. Во мојата суштина, во мојата јасност, во мојата способност да дишам со она што сум и што е тука. Сите тие избори доаѓаат природно, не со рецепти за добар живот, не со притисок и сила за регулација, туку со љубопитност, со присуство, со почитување на мојот ритам.

Колку студенти поминале обука до сега?

До денес низ Институтот поминале стотици студенти. Кога ќе погледнам наназад, секое име, секое лице, секој глас ми носи по некоја слика, некој момент, некоја пресвртница. Некои од нив денес се зрели, формирани терапевти од кои и јас учам.

Други се во процес, во потрага по својот стил и својот терапевтски глас. А третите ја носат Гешталт филозофијата во своите домови, во училиштата, болниците, бизнисите, уметноста и  со тоа создаваат промени таму каде што не сме ни сонувале дека ќе стигнеме.

Она што мене најмногу ме допира е чувството дека секој од нив, на свој начин, оставил трага во Институтот. Нема генерација што не ме променила, што не ме научила ново нешто за човекот, за професијата, за зрелоста.

Што лично те мотивира да бидеш дел од процесот на едукација на толку студенти?

За мене Гешталтот беше мојата прва средба со жив контакт во живата (терапевтската) соба. Токму на таа животна филозофија се формираа моите темели — како психотерапевт, а подоцна и како тренер и супервизор.

Гешталт ми даде простор да бидам ЈАС — не научена, не подготвена, не „она што се очекува“, туку вистинска. И тоа е суштината што секогаш ја носам со себе, во секој контакт, во секоја група, на секое столче, во секоја улога.

Кога се кажува „толку студенти“ за мене тоа не е бројка, тоа е жива заедница која дише. Еден мозаик од луѓе кои растат, се менуваат, се поддржуваат. И токму тие заедно ја создаваат Гешталт заедницата во Македонија, заедница во која сум благодарна што имам своја улога, и од која секој ден повторно учам да бидам човек пред да бидам терапевт, тренер, супервизор.

Кои промени најчесто ги гледаш кај луѓето што влегуваат во процесот на Гешталт едукација?

Гледам како кај луѓето полека се буди свесност т.е. она вистинско „се слушам себеси“. Гледам повеќе смиреност во телото, повеќе простор во дишењето, повеќе зрелост во изборите. Луѓе кои се прашуваат себеси: Кој сум ЈАС? Што ми е потребно? Што правам во врска со она што го сакам? И притоа не брзаат да угодуваат и не се објаснуваат непрекинато.

Стануваат поискрени со себе, послободни да кажат „не“, посмели да кажат „да“. Гледам како од страв или конфузија се движат кон јасност. Како почнуваат да го именуваат она што им се случува, без срам и без оправдувања.

И најубавото е што во тој процес стануваат повеќе „свои“. Помалку туѓи, помалку научени, помалку „како што треба“ а повеќе автентични, присутни и свесни.

Што Гешталт донесе во твојот живот лично?

Ми ги донесе најзначајните искуства на лично и професионално ниво, прекрасни луѓе со кои низ годините изградив контакти и можност да се чувствувам „цела“.

Научив да бидам свесна за очекувањата од себе, од другите, од процесите. Ми овозможи да бидам присутна со сите сетила: да слушам, да гледам, да сум тука. Научив да не брзам, да не се туркам, да не носам туѓи товари како да се мои, да се прифатам со сите бои.

И најважното — ме научи да си дозволам да бидам човек пред сè. Со свои слабости, граници, сомнежи и радости.  Оваа професија и филозофија е најголемиот подарок што си го подарив на себеси.

Најинтересна случка во изминатите 27 години

Имало многу моменти, но најмили ми се оние непланираните, кога групата одеднаш оживува, кога спонтано се раѓа нешто вистинско, кога сме насмеани до солзи или расплакани. Тие мигови ме потсетуваат зошто ја сакам оваа работа: затоа што животот секогаш наоѓа начин да се појави кога му оставиме простор.

Најинспиративна случка во изминатите 27 години

Најинспиративно ми е кога некој кој дошол несигурен, уплашен, понекогаш скриен зад стравови или сомнежи… по неколку години стои пред група и води како терапевт. Кога го гледам тој раст, тоа зреење, таа промена свесна сум дека тоа не можеш да го измислиш, не можеш да го присилиш. Се случува пред тебе, чекор по чекор, понекогаш тивко, понекогаш со експлозија. И да бидам сведок на тоа е неверојатно чувство што ме полни со благодарност и восхит.

На што најмногу си горда од изминатите случувања во Гешталт институтот?

Горда сум на заедницата што ја создадовме. На тоа што успеавме да изградиме место каде луѓето навистина се чувствуваат безбедно, прифатено, видено — место каде што може да се биде човек пред сè. Горда сум што Институтот остана чесен, професионален, и секогаш човечки, без компромиси во вредностите.

И најмногу сум горда на луѓето — студентите, тренерите, колегите, пријателите — кои низ годините вложија дел од себе, својата енергија, својата љубов и посветеност. Без нив оваа приказна не би била можна. Секој од нив оставил трага, и секој од нив го прави Институтот тоа што е денес.

Каков совет би им дала на студентите што сега почнуваат?

Да не брзаат. Да си дозволат да се движат со својот ритам. Да не се срамат од тоа што го носат, од она што е нивно, вистинско и длабоко. Да останат љубопитни, да прашуваат, да испитуваат, да се осмелуваат да се појават пред себе и пред другите.

И да запомнат дека најважната работа не е да „знаат“, туку да бидат присутни. Да бидат навистина тука, во контакт со себе, со групата, со процесот. Само тогаш учењето и растот стануваат вистински.

Што би им порачала на идните гешталт терапевти?

Да се грижат за себе. Да се погледнат себеси пред да погледнат друг. Да не се забораваат себеси но и да се сетат дека секој човек што ќе седне на нивното столче е вреден, со своја приказна, свои стравови, радости и слики од животот. Сечија приказна заслужува да биде слушната со почит, со трпение, и со вистинска љубов.

Што би им порачала на луѓето кои сакаат да започнат едукација за Гешталт психотерапија?

Да знаат дека ништо не мораат. Никој на овој пат не дошол „подготвен“. Процесот ќе ги подготви. Животот ќе ги подготви. Тоа е патување кое менува нежно, но длабоко, патување кое ги отвора очите, срцето и душата.

Што се подготвува во иднина?

Подготвуваме нови форми на учење, повеќе интернационални соработки, дополнителни програми, нови генерации и посилен тим. Сето тоа го правиме со љубов, посветеност и внимание кон квалитетот на процесот.

Во следниот период, посебно сме возбудени да ја понудиме и онлајн обуката за анксиозност, наменета за широка популација и професионалци што сакаат да научат како да се справуваат со анксиозноста на автентичен, гешталтски начин.

А на долг рок, нашата желба е уште повеќе да го шириме гласот на Гешталт во регионот и пошироко. Да создадеме професионална заедница што расте заедно, каде што секој може да биде поддржан, виден и охрабрен да го носи својот уникатен глас и неспоредлив допринос.Но, најмногу од сè, тоа е силната потреба да се одржи ова безбедно место , место каде луѓето можат да споделуваат, да се отворат, да прават обиди и грешки и да растат со својата сопствена динамика и својот темпо.

Денес, кога гледам каде сме, Институт со меѓународни акредитации, со стотици обучени студенти, со терапевти, со тренери и супервизори, можам со сигурност да кажам дека приказната започна скромно, но се разви во нешто што е многу значајно. А тоа е смисла, раст и човечност.

СХС има визија да изгради и оформи професионалци кои што преку вклучување во работни активности, приватна пракса или проекти на национално и интернационално ниво ќе придонесат кон превенцијата на менталното здравје, подобрување на квалитетот на живот на секој човек и справување со последиците при кризни состојби.

Доколку сте заинтересирани да дознаете повеќе за Гешталт едукацијата и Гешталт психотерапија контактирајте не на shs.gestalt@gmail.com или приклучете се на нашиот Newsletter на формата подолу.